Tüp Bebek Yumurta Toplama İşlemi

Tüp bebek tedavisinde ilk basamak yumurtalıkların uyarılmasıdır. Yaklaşık 8-10 günlük yumurtalık uyarımı sonrasında yumurta keseleri istenilen boyuta ulaşır. Ardından çatlatıcı iğne yapılmasını takiben yumurta keseleri içerisinde büyümüş olan yumurtaların olgunlaşması sağlanır ve 34-36 saat sonrasına denk gelecek şekilde yumurta toplama işlemi (OPU) yapılması planlanır.

Yumurta toplama işlemi sayesinde büyümüş olan yumurta keselerinin içindeki sıvı dışarıya alınarak içinden  yumurtalar ayrıştırılır ve tüp bebek tedavisinde kullanılabilir. 

Tüp Bebek Tedavisinde Yumurta Toplama Nedir?

Tüp bebek tedavisi sırasında öncelikle kadında yumurta gelişimi sağlanır. Her kadında, verilen yumurta geliştirici ilaçlar ile, yumurta rezervi nispetinde follikül ismini verdiğimiz yumurta keseleri gelişir. İşte bu gelişen yumurta keseleri içerisinde yumurta hücreleri oluşur.

Yumurta keseleri belli bir boyuta geldiğinde ki genellikle 16-17 mm’yi geçmelerini arzu ederiz, yapılan çatlatıcı iğne ismini verdiğimiz ilaç sayesinde yumurtaların son olgunlaşma bölünmesi yapması ve serbestleşmesi sağlanır.

Çatlatıcı iğneden 34-36 saat sonra yapılan yumurta toplama işlemi sırasında, transvajinal ultrason probu üzerinden ilerletilen iğne yardımı ile yumurtalıklara ulaşılır ve yumurta keselerinin içindeki sıvı negatif basınç ile dışarıya alınır.  Toplanan sıvı mikroskop altında embriyolog tarafından incelenir ve sıvıdaki yumurtalar alınarak farklı bir kaba aktarılır ve tüp bebek sürecine devam edilir.

Tüp Bebek Tedavisinde  Yumurta Toplama Nasıl Yapılır?

Yumurta toplama işlemini konforlu olması ve ağrı duyulmaması için maske anestezi altında yapmaktayız. Bu nedenle işlem gününde hastamızın bir gece öncesinden aç olarak gelmesini isteriz.

Yumurta toplama işlemi transvajinal ultrason eşliğinde yapılmaktadır. Transvajinal ultrason probu üzer

ine yerleştirilen bir aparat içerisinden ilerletilen iğne yardımı ile vajen yan duvarından karın iç boşluğuna girilmekte ve yumurtalıklara ulaşılmaktadır. Yumurtalık dokusunda gelişmiş olan folliküller dediğimiz yumurta keselerinin içine girilerek iğnenin bağlı olduğu makine sayesinde negatif basınç oluşturulmakta ve follikül içeriği aspire edilerek dışarıya alınmaktadır.

Alınan sıvı tüpler içerisine aktarılmakta ve sıvı dolu tüp ameliyathane ile birleşik olan tüp bebek laboratuvarına iletilmektedir. Tüp içindeki sıvı embriyolog tarafından incelenerek yumurta hücreleri ayırt edilmekte ve özel kaplara alınmaktadır.

İşlem yaklaşık 10-15 dakika sürmektedir. Anestezi eşliğinde uyguladığımız için de işlem sırasında ağrı duyulmamaktadır. Sonrasında 45-60 dakika istirahat ardından hastalarımız merkezden ayrılabilmektedir.

Yumurta Toplama İşlemi Kimlere Uygulanabilir?

Yumurta toplama işlemi tüp bebek tedavisinin 2. basamağıdır. Tüp bebek tedavisi yapılması planlananlarda, yumurta keseleri büyüyüp çatlatıcı iğne yapıldıktan sonra gelişen yumurtaların laboratuvar ortamına alınması işlemine yumurta toplama denilmektedir. Yumurta toplama tüp bebek tedavisi kapsamında yapılan bir işlemdir.

Tüp Bebek Yumurta Toplama İşlemi Hangi Durumlarda Gereklidir?

Kendiliğinden gebe kalamayan çiftlerde gebeliği sağlayıcı tedavi yöntemlerinden en etkili olanı tüp bebek tedavisidir. Tüp bebek tedavisi, özellikle tüplerinde tıkanıklık olan, tüpleri alınmış ya da bağlanmış olan, erkekte ciddi sperm sayı ve hareket düşüklüğü olan, açıklanamayan infertilitesi olan ya da tüp bebek dışı seçeneklerle gebelik elde edilememiş olanlarda uygulanan ileri teknoloji bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi kapsamında, tedavinin 2. basamağı da yumurta toplama işlemidir.

Yumurta Toplama İşlemi Öncesinde ve Sırasında Hastalar Neler Yaşar?

Yumurta toplama işlemini, anne adayının konforu için hafif anestezi altında yapmaktayız. O nedenle işlem gününde hastamızın bir gece öncesinden hiçbir şey yiyip içmeden gelmesini isteriz.

Yumurta toplama işlemi anestezi altında olduğu için, işlem sırasında ağrı olmamaktadır. Yaklaşık 10-15 dakika süresince hastamız hafif bir anestezi etkisi ile uyurken toplama işlemini yapmaktayız. İşlem bitiminde uyanan hastamız merkezden 45-60 dakika istirahat sonrasında ayrılabilmekte ve konakladığı yere gidebilmektedir.

Yumurta toplama sonrasında hafif düzeyde kasık ve bel ağrısı olabilse de önerdiğimiz ağrı kesici grubu ilaçlarla ağrı kontrol altına alınabilmektedir. Özellikle yumurta toplama günü anestezi etkisi ile reflesklerde  yavaşlama olabileceği ve hafif baş dönmesi hissedilebileceği için o gün araba kullanılmamasını, duş alınmamasını önermekteyiz. İşlem sonrasında yemekle ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Yumurta toplama sonrasında, vajenden iğne girişine bağlı birkaç damla vajinal kanama olabilmektedir. Enfeksiyon ve ağrı olmaması için 4-5 gün cinsel ilişkide bulunulmamasını tavsiye ederiz.

Yumurta toplama işleminden sonra antibiyotik kullanımına gerek yoktur ancak çikolata kisti varlığında yumurta toplama yaptığımız  hastalarımızda eğer toplama sırasında çikolata kistinden geçme gereği oldu ise 1 hafta süre ile antibiyotik kullanmaya devam etmekteyiz.

İşlem Öncesinde Nelere Dikkat Etmek Gerekmektedir?

Yumurta toplama işleminden bir gece önce saat 12:00’den itibaren hiçbir şey yenip içilmemesini isteriz. İşlem sırasında hastamız anestezi alacağı için midesinin boş olması önemlidir.

İşlemden önce duş alınmasını, deodorant, parfüm kullanılmamasını öneriyoruz. Kan sulandırıcı bir ilaç kullanıyorsanız da doktorunuzu bilgilendirmeniz ve tedavinizin düzenlenmesi emniyetiniz için önemlidir.

Yumurta Toplama İşlemi Ne Kadar Sürede Tamamlanır ve Nasıl Bir Süreç Takip Edilir?

Gelişmiş olan yumurta kesesi sayısına göre yumurtlama toplama işlem süresi değişmekle birlikte yaklaşık 10-15 dakika sürmektedir. İşlem anestezi altında olduğu için işlem sonrasında hastamız 45-60 dakika merkezimizde dinlenir ve ardından evine ya da konakladığı yere dönebilir.

Yumurta toplama günü elde edilen yumurtalar laboratuvar ortamında embriyoloğumuz tarafından değerlendirilir ve olgun olan her bir yumurta mikroenjeksiyon tekniği ile  bir sperm ile birleştirilerek döllenmesi sağlanır ve tüp bebek sürecine devam edilir.

İşlem Sırasında Kullanılan Teknolojiler ve Ekipmanlar Nelerdir?

Yumurta toplama işleminde hafif anestezi uygulandığı için işlemi tam teşekküllü ameliyathane ortamında yapmaktayız. Ameliyathanede anestezi uygulanması ve hasta takibi için gerekli teçhizat ve ilaçların bulunması ve acil müdahale ekipmanlarının eksiksiz yer alması zorunludur.

Ameliyathane tüp bebek laboratuvarı ile bağlantılı olmalıdır. Böylece yumurta toplama sırasında alınan follikül sıvıları tüplerle laboratuvara embriyoloğa iletilebilir ve embriyolog ta hızlıca mikroskop altında sıvıyı inceleyerek yumurtaları tespit edip özel bir kaba aktarabilir.

Yumurta toplama işlemi transvajinal ultrasonografi eşliğinde yapılmaktadır. Rahim ve yumurtalıklar görüntülenmekte ve vajinal ultrason probu üzerindeki özel aparat içerisinden ilerletilen iğne yardımı ile de karın iç boşluğuna girilip yumurtalıklara ulaşılmaktadır. İğnenin diğer ucu bir line ile negatif basınç sağlayacak makinaya bağlıdır ve diğer bir line da çekilen sıvıyı tüpe aktaracak olan kısımdır. Tüp ile birleştirilir. 

İğne ile yumurtalık içerisine girilince pedal yardımı ile makina çalıştırılır ve yükselen basınç etkisi ile follikül içindeki sıvı aspire edilerek line aracılığı ile tüpe aktarılır. Bu sıvı içerisinde  yumurta bulunmaktadır. Tüp doldukça laboratuvara iletilir ve tüp içindeki sıvı embriyolog tarafından mikroskop altında incelenir.

Yumurta Toplama İşlemi Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Yumurta toplama işlemi ayaktan yapılan bir işlemdir. Toplama işlemi sonrasında merkezde kalınmasına gerek yoktur. İşlemden 45-60 dakika sonra hastamız gitmeye hazır hale gelir.

İşlem sonrasında dinlenme odasında anestezi etkisinin geçmesi için beklenir ve bu sırada hastamızın kan basıncı ölçümü, nabız sayımı gibi vital bulgu takibi yapılır. Uygun ağrı kesici uygulanır. Dinlenme süresi sonucunda bir şikayeti olmayan hasta evine gitmek üzere merkezden ayrılabilir.

Yumurta toplama anestezi altında yapıldığı için anestezi etkisi geçene kadar hafif baş dönmesi ve reflekslerde yavaşlama olabilir. Bu nedenle işlem gününde dikkat gerektiren işlerin yapılmamasını, araba kullanılmamasını, bıçak, makas gibi kesici alet kullanılmamasını tavsiye ederiz. Yeme içmede bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Yumurta toplama günü ve ertesi gün bel ve kasıklarda adet sancısına benzer bir sancı olabilir. doktorunuzun önerdiği tipte ağrı kesicileri kullanmanızı tavsiye ederiz. Eğer çok şiddetli ağrınız olur ise, şiddetli kanama, baş dönmesi, ayağa kalkmakta güçlük olursa da yine hemen doktorunuzu bilgilendirmenizi öneririm.

Yumurta Toplama İşlemi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

Yumurta toplama işlemi bittiğinde kaç yumurta elde edildiği anlaşılmış olur. Hastamıza bilgi veririz. Aynı gün birkaç saat sonra laboratuvarda yapılan özel işlem ile yumurtaların etrafındaki hücreler ayrıştırılarak yumurtaların olgun olanları tespit edilir ve döllenmenin sağlanması için mikroenjeksiyon (ICSI) işlemine alınır.

Eğer hastamıza o ay taze transfer yapmayı planlıyorsak, uyguladığımız protokole göre destek ilaçlarına yumurta toplamadan 1 gün sonra başlarız. Doktorunuz ve hemşireniz sizi bu konuda bilgilendirecektir.

Tüp Bebek Tedavisinde Yumurta Toplamada Neler Başarıyı Etkileyebilir?

Tüp bebek tedavisini ve yumurta toplama işlemini yapan hekimin tecrübesi önemlidir. Tecrübeli bir elde gelişmiş olan yumurta keselerinden yumurta çıkma ihtimali 13-14 mm ve üstü boyuttaki folliküllerde %95’ler civarındadır. Yapan kişinin yetkinliği özellikle zor ulaşım olan yumurtalıkların varlığında ve az sayıda follikül gelişimi olanlarda ayrıca önemlidir. Tecrübe arttıkça bu işlemlerde komplikasyon olma riski çok çok azalır ve yumurta elde edilme ihtimali de yükselir

Yumurta Toplama İşlemi (OPU, Oocyte Pick-up) Sonrası Olası Riskler

Yumurta toplama işlemi yazıda daha önce de bahsettiğim gibi vajinal yolla ilerletilen bir iğne yardımı ile yumurtalıklara ulaşılarak yapılmaktadır. Bu nedenle iğne girişine bağlı yumurtalıktan karın içine kanama, karın içi ana damarlarda, idrar torbası ve barsaklarda zedelenme riski olabilir.

Ancak tecrübeli bir hekim tarafından yapılan yumurta toplama işlemi sonrasında yukarıda bahsettiğim komplikasyonların gelişme riski yoka yakındır.

Bu riskleri en aza indirgemek için, işleme başlamadan önce karın içi yapıların, rahim ve yumurtalıkların konumunun gözden geçirilmesi, vajenin serum fizyolojik ile temizlenmesi, yumurtalığın ortasında bir alandan girilerek mümkünse her bir yumurtalıktan tek girişle toplamanın yapılması, eğer çikolata kisti varsa vajenin önce antiseptik solüsyon ardından serum fizyolojik ile temizlenmesi, çikolata kistinin içinden geçme gereği oldu ise antibiyotik kullanılması önemli önlemlerdir.

Kan sulandırıcı kullanan ya da hematolojik sorunu olan hastalarda bu rahatsızlıkları açısından takiplerini yapan doktorları ile tedavilerinin düzenlenmesi yumurta toplama sonrasında kanama riskini azaltacaktır.

Yumurta Toplama İşlemi Kaçıncı Gün Yapılır?

Tüp bebek tedavisinde yumurtalık uyarımına başlandıktan sonra kullanılan ilaçaların etkisi ile  genellikle yumurta keseleri 8-10 günde istenilen boyuta ulaşmaktadır. Ardından çatlatıcı iğne yapılmasını takiben 34-36 saat sonra yumurta toplama yapılması planlanmaktadır.

Yumurta Toplama İşleminde Anestezi mi Yapılıyor?

Yumurta toplama işleminde anestezi yapılması zorunluluk değildir. Ancak hastamızın konforunu arttırmak, ağrı duymasını önlemek  için biz her hastamızda yumurta toplama işlemi sırasında hafif düzeyde sedasyon anestezisi uygulanmasını sağlıyoruz.

Yumurta Toplama Ağrılı Bir İşlem Midir?

Yumurta toplama işlemi bir miktar ağrılı bir işlemdir. Bazı hastalar bölgesel anestezi (lokal anestezi) ile bu işlemi kolay tolere edebilseler de biz her hastamızda sedasyon anestezisi ile yapmayı tercih ediyoruz.

Yumurta Toplama Adetin Kaçıncı Günü Yapılır?

Adetin 2. ya da 3. günü başlanan tedavi sikluslarında, yumurta keseleri genellikle 8-10 günlük ilaç kullanımı ile istenilen boyuta ulaşırlar. Çatlatıcı iğne uygulamasından 34-36 saat sonrasında da yumurta toplama işlemini yapmaktayız. Bu da adetten itibaren 10-12. günlere denk gelmektedir.

Yumurta Toplama Sonrası Cinsellik

Yumurta toplama işlemi sonrasında anne adayının ağrı duymaması ve enfeksiyon riski oluşmaması için 4-5 gün süre ile cinsel ilişkide bulunulmamasını tavsiye etmekteyiz.

İletişim Bilgileri

Yazar: Prof. Dr. Mehtap Polat

Telefon: +90 530 011 41 33
E-Posta: [email protected]