Tüp bebek yöntemini düşünen çiftlerin akıllarında bu tedaviye dair pek çok soru işareti bulunmaktadır. Gebelik elde etme ihtimali açısından en etkili tedavi yöntemi olan tüp bebek tedavisi hakkında çiftlerin bilgi eksikliği ya da görüşlerindeki farklılık neticesinde olumsuz düşünceler yer alabilir.

Ancak bu konuda bir uzman tarafından bilgilendirme yapıldığında, çiftler, belki de en büyük hayalleri olan çocuk sahibi olma konusunu gerçeğe dönüştürebilirler.

Tüp bebek hakkında merak edilen pek çok konu vardır ancak bunların arasında özellikle çiftler tarafından bilinmesi ve bilgi alınması gereken en önemli durum; tüp bebek tedavisinin aşamaları ve sonuçlarıdır. Bu yazı içerisinde en çok merak edilen bu konu hakkında bilgi vereceğiz. Ancak ilk olarak tüp bebek tedavisinden kısaca bahsetmekte fayda olduğunu düşünmekteyim.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisinin aşamaları konusuna geçmeden önce bu tedavinin ne olduğunun kısaca bilinmesini sağlayalım. Tüp bebek; kendiliğinden deneme ile hamile kalamayan kadınlar için uygulanan ve başarı oranı bir hayli yüksek kabul edilen gebeliğe yardımcı bir  tedavi yöntemidir.

Kadından ya da erkekten kaynaklanan genetik, hormonal ya da farklı sorunlar nedeni ile kendiliğinden deneme ile  hamile kalamayan çiftlerde uygulanabilmektedir. Ancak bunun için çiftlerin hikayelerinin dinlenmesi ve daha sonra yapılan muayeneye göre çiftin doktor tarafından yönlendirilmesi gerekmektedir.

Çünkü öncelikle tedavinin uygunluğu belirlenmeli, gerekli ön testler yapılmalı ve kişiye özel tedavi planı oluşturulmalıdır. Tüp bebek tedavisi eğer çifte özel planlanır ve yapılırsa başarı şansı daha yüksek olmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi Hakkında Bilgilendirme

Tüp bebek tedavisinde erkek üreme hücresi (sperm ) ve kadın üreme hücresi (yumurta ) laboratuvar ortamında birleştirilir ve  uygun ortam içerisinde döllenme işleminin gerçekleşmesi sağlanır. Eskiden embriyolar,  laboratuvarda döllenme sonrasında  48-72  saat kadar takip edilir  ve bu sürenin sonunda anne rahmine transfer edilirdi.

Buna klivaj evresi embriyo transferi denilmektedir. Ancak artık günümüzde embriyonun döllendikten sonra gelişimlerinin 5., hatta 6. güne kadar takip edilmesine olanak tanıyan teknolojik cihazlar ve kültür sıvıları mevcuttur. Böylece rahime tutunma potansiyeli en yüksek olan embriyo daha yüksek doğrulukla seçilmekte ve   tüp bebek tedavisinin başarı oranı da yükselmektedir.

Embriyoların gelişimlerinin 3. ya da 5. gününde, gelişen embriyolardan en iyi kalitede olan anne rahmine transfer edilir. Böylece gebelik sürecinin başlaması beklenir. Tedavi sürecinde ilk etapta anne adayına  çoklu yumurta gelişiminin sağlanması yani  yumurtalıkların uyarılması için çeşitli ilaçlar uygulanır. Ardından yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında tüp bebek sürecine devam edilir. Tedavi, adetten itibaren yaklaşık olarak 3 hafta içerisinde tamamlanmaktır.

Tüp Bebek Tedavisindeki Aşamalar

Tüp bebek tedavisini genel hatları ile 7 basamaklı olarak tanımlayabiliriz.

  • İlk basamakta; gebe kalamama nedeniyle başvuran çiftin detaylı değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu basamakta detaylı öykü alınması, gerekli tarama testlerinin yapılması, çifte özel tedavi şemasının oluşturulması başarı şansını yükseltecektir. Tüp bebek tedavisinin tüm aşamalarından detaylı olarak bahsedilmesi, çifte özel başarı şansının ne olacağının anlatılması çiftin tedaviden beklentisinin gerçekçi olmasını sağlayacak ve uyumunu da arttıracaktır. Elbette süreç boyunca çiftin tedavilerini yürüten hekimlerine rahatça ulaşabilmeleri de sürecin daha sorunsuz geçirilmesini sağlayacaktır.
  • İkinci basamakta; yumurtalık uyarımı yapılır. Anne adayının adet  sürecinin 2. ya da 3.  gününde yumurtalıkların uyarılması için uygun ilaçlar başlanır. Belli aralıklarla kontroller yapılarak yumurta keselerinin istenen büyüklüğe gelmesi kontrol edilir. Bu aşamada kullanılan ilaçlar cilt altı uygulanan, uygulaması kolay ilaçlardır ve kişi kendi kendine yapabilir. Yumurtalık uyarım basamağı yaklaşık 8-10 gün sürmektedir. Ardından çatlatıcı iğne yapılır ve yumurta toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada kullanılan ilaç dozu, çatlatıcı iğne uygulanma zamanı alınacak yanıt ve toplanan yumurtaların olgun olma ihtimali açısından önemlidir.
  • Üçüncü basamakta; Çatlatıcı iğne saatinden 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi planlanır. Hafif anestezi altında yapılan yumurta toplama işlemi sırasında büyütülmüş olan yumurta keselerinin içindeki sıvı aspire edilir ve yumurtalar ayrıştırılır. Bu işlem için vajinal ultrason eşliğinde ilerletilen iğne ile yumurtalığa ulaşılır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 10-15 dakikada tamamlanır ve 30-45 dakika istirahat sonrasında eve dönülebilir.
  • Dördüncü basamakta; döllenmenin sağlanması için mikroenjeksiyon dediğimiz işlem yapılır. Toplanmış olan yumurtaların çevrelerindeki hücreler uzaklaştırılır ve yumurtaların olgunluk durumu değerlendirilir. Her bir olgun yumurta eşin ürettiği spermlerden en kaliteli olanlarla birleştirilir. Ertesi gün yapılan değerlendirme ile yumurtaların hangilerinin döllendiği anlaşılır ve takibe alınır.
  • Beşinci basamak; Embriyoların kültüre edildiği takip basamağıdır. Bu aşamada embriyolar transfer edileceği ya da dondurulacakları güne kadar takip edilirler ve belli aralıklarla içinde tutuldukları inkübatörden çıkartılıp değerlendirilirler. Mevcut embriyo sayı ve kalitesine göre ve çiftin tedavi planına göre takip 5. ya da 6. güne kadar yapılabilir.
  • Altıncı basamak; embriyo transferi basamağıdır. Mevcut embriyoların sayısına, kalitesine ve hastanın tedavi geçmişine göre transferin 3. ya da 5. gün yapılmasına karar verilir. Ben kendi pratiğimde, nakledeceğim embriyo sayısından bir tane daha fazla iyi kalitede embriyo varsa transferi 5. gün yapmayı tercih ediyorum. Böylece gelişimi devam eden, kalitesi iyi olarak devam eden embriyoyu tespit edebilmekte ve nakil için daha doğru embriyoyu seçebilmekteyiz. Her ne kadar 5. gün yani blastokist aşamasında embriyo transferi ile gebelik şansı 3. gün embriyo transferine daha yüksek olsa da koşulları buna uygun olmayan hastalarda 3. gün embriyo transferi yapılması da yanlış bir karar değildir ve gebelik elde edilmesini sağlayacaktır. Önemli olan çifte özel planlamanın burada da unutulmaması ve en uygun yolun seçilmesidir.
  • Yedinci basamak; Gebelik testi basamağıdır. 3. gün embriyo transferinden 11 gün, 5. gün embriyo transferinden 9 gün sonra yapılan kanda gebelik testi ile gebelik olup olmadığı anlaşılmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi Ne Kadar Sürede Tamamlanır?

Tüp bebek tedavisi, seçilen yöntem ve diğer faktörler işin içine dahil edildiğinde bunlara göre farklılık gösterecek süreçlerden oluşur. Klasik ankara tüp bebek tedavisi  ve taze transfer uygulaması yapılan çiftlerde tedavi yaklaşık 16-18 günde tamamlanmaktadır.

Ancak bazı çiftlerde yumurta sayısının fazla olması, genetik hastalık varlığı nedeniyle genetik taramalı tüp bebek (PGT) yapma gereği gibi sebeplerle ilk etapta taze transfer yapılmayıp embriyo dondurma yapılabilir ve transfer başka bir ay planlanabilir.

İletişim Bilgileri

Yazar: Prof. Dr. Mehtap Polat
Telefon: +90 530 011 41 33
E-Posta: info@mehtappolat.com